INTRODUCTION
The psychological counseling and guidance activities carried out within the Child Studies Association between February and December 2022 were conducted on a voluntary basis, and the pre-test and post-test applications were implemented and reported. The results of the Needs Assessment Survey conducted were taken into consideration when deciding on all group activities, and decisions regarding group guidance activities were made based on the input of employees, volunteers, caregivers of children, and the requests of the children.
Individual psychological counseling sessions, in addition to the implementation of the structured or pre-established annual plan, have been conducted on a voluntary basis with children-adolescents, caregivers of children, and other adolescent groups and adults who face difficulties in accessing psychological counseling services. Efforts have been made to promote a collaborative approach that prioritizes the best interests of the child, involving discussions with caregivers of children and other staff members who utilize the services of the association.
NEEDS DETERMINATION SURVEY RESULTS
Within the Child Studies Association, there is a Needs Assessment Survey administered to middle school students. This survey consists of three dimensions: personal-social, vocational, and educational, with a total of 38 items.
The percentages of the dimensions in the survey applied;
Educational aspect 37%
Personal-social dimension 29% and
The professional dimension is 34%.
Within the Child Studies Association, there is a Needs Assessment Survey administered to primary school children. This survey consists of three dimensions: personal-social, vocational, and educational, with a total of 35 items.
The percentages of the dimensions in the survey applied;
Educational aspect 32%
Personal-Social 35% and
The professional dimension is 33%.
Items most frequently ticked by primary school children according to the Needs Assessment Survey;;
- "I need to recognize my own positive qualities"
- "When I face a problem in my own life, I need to learn how to solve it."
- "I need to discover my interests (what I like to do)."
- "I need to know what is important for me in choosing a career."
- "I need to learn to focus my attention on a specific area for a certain period of time."
According to the Needs Identification Survey, the items most marked by secondary school children are;
- "I need to develop effective communication skills (body language, effective listening, empathy, etc.)."
- "I need to know how much time I should spend on the computer, cell phone, tablet or TV."
- "I need to defend my rights through appropriate means."
- "I need to learn how to resolve conflicts with family and friends in the most appropriate way."
- "I need to be able to set goals for the profession or professions I intend to have in the future."
- "I need to recognize my abilities (what I can do well)."
- "I need information about professions that match my personal characteristics."
- "I need to know the schools I can go to after secondary school."
- "I need to learn how to focus my attention in class."
- "I need information about the high school entrance exam."
- "I need to learn methods of coping with test anxiety."
Program to develop skills to cope with test anxiety
- The name of the program: Program to Improve Skills for Coping with Test Anxiety.
- Purpose of the program: The aim of the program is to reduce exam anxiety among children in the
Sur region. The program was conducted with a total of 10 students in 9
sessions. Exam anxiety is a concern that affects a large part of
society. Anxiety, fundamentally, arises not from the event itself but
from the meaning it holds for the individual. Many students believe that
exams evaluate their personality and existence. One of the main reasons
for this is the schemas they develop by learning from their
environment, such as "If I succeed, I am worthy of love" or "If I fail, I
am worthless." Students are exposed to a competitive educational
environment from an early age. They are constantly motivated by their
parents, caregivers, and teachers to succeed, and they face reactions
from both their families and teachers that make them feel worthless and
inadequate when they fail. Competitive environments are naturally
perceived as anxiety-inducing, leading to fear of failure and posing a
threat to one's self-identity. All these negative experiences contribute
to the development of the schema that "being successful" is a
prerequisite for feeling valuable, leading to exam anxiety at an early
age.
Considering the socio-economic conditions of the region, there are specific anxiety factors that affect children in addition to the general sources of anxiety. For example, the inability to access sufficient and quality education, the lack of a suitable study environment, difficulties in accessing psychological counseling and guidance services, and the potential devaluation of academic patterns based on gender norms are some of the specific concerns in the region. Taking all these factors into account, a holistic and collaborative approach was adopted by the association, along with its other staff and volunteers, to ensure the effectiveness of the program. In this way, a holistic approach was also applied in other activities to control variables that affect exam anxiety and academic achievement. Ultimately, the important aspect of the program is to empower students facing exam anxiety by helping them understand that they can cope with it. Coping with exam anxiety requires adjustments and efforts at the physical, mental, and behavioral levels. These skills can be learned within a program framework. The "Coping with Exam Anxiety" program, which includes practical group guidance activities, encompasses techniques such as relaxation training within the scope of cognitive therapy, effective study methods, and exam-taking skills. It is hoped that the exam anxiety reduction program conducted with 8th-grade students will contribute to their ability to cope with exam anxiety. - Target Group: The "Coping with Exam Anxiety" program is a group guidance program specifically designed for 8th grade (13-14 years old) primary school students. Therefore, the target audience of the program is 8th grade students. Based on the results of the needs analysis and the program announcement, the program was formed on a voluntary basis from students who expressed experiencing anxiety and requested to participate.
- Kullanılan ölçme araçları: Sınav Kaygısı Envanteri (SKE): Öner (1990) tarafından Türkiye’ye uyarlanan ve geçerlik ve güvenirlik çalışmalarıyla birlikte normlarının da oluşturulduğu Sınav Kaygısı Envanteri (SKE), öğrencilerin sınav kaygı düzeylerini saptamak amacıyla kullanılmıştır. Oturumlara başlanmadan önce, öğrencilere Sınav Kaygısı Envanteri (SKE) ön-test olarak verilmiş sonra, sınav grubu öğrencileriyle tamamlanan sınav kaygısını azaltma oturumları sonucunda yine aynı ölçek son-test olarak tekrar uygulanmıştır. Uygulamalardan elde edilen veriler, verilerin niteliğine göre uygun "t" istatistiği tekniğiyle çözümlenmiştir.
Spielberger'in Sınav Kaygısı Envanteri (SKE), bireylerin kendi kendilerini değerlendirmelerini esas alan bir psikometrik ölçektir. Ölçek, Liebert ve Morris'in (1967) önerdiği iki kavramdan yararlanılarak geliştirilmiştir (Albayrak-Kaymak, 1987,). Birbirinden farklı iki boyutu (faktörü) temsil eden bu kavramlar, "kuruntu" (worry) ve "duyuşsallık" (emotionality) kavramları olup, "kuruntu" ve "duyuşsallık", Sınav Kaygısı Envanterinin (SKE) alt boyutlarını oluşturur. Sınav Kaygısı Envanteri (SKE), 20 madde ve maddelerin sağ tarafında dört seçenekli [(1) hemen hiç bir zaman, (2) bazen, (3) sık sık, (4) hemen her zaman] yanıt şıkkından oluşmaktadır. Toplam 20 maddeden oluşan envanterin Türkçe formunda, maddelerin sekizi kuruntu, diğer on ikisi ise duyuşsallık alt boyutlarını oluşturmaktadır. Ölçmede Kuruntu puanı (SKE-K), Duyuşsallık puanı (SKE-D) ve her alt testin birleşimi olan Toplam ya da Tüm test puanı (SKE-T) olmak üzere üç ayrı puan elde edilmektedir. Envanterden alınan puanın yüksek olması sınav kaygısının da yüksek olduğuna işaret eder (Öner, 1990). - Yapılandır Oturumu ve Program Oturumları:
- Yapılandırma oturumu: Grup üyelerinin birbirleriyle ve psikolojik danışmanla tanışmalarını kolaylaştıracak bir ısınma oyunuyla oturuma başlanmıştır. Tanışma gerçekleştikten sonra grup oturumlarının ne kadar süreceği ve programın amacı hakkında çocuklara bilgi verilmiştir. Grubun verimliliğini birlikte sağlamak ve kendilerini daha güvende ve rahat hissetmeleri adına grup kurallarının ve ilkelerinin neler olabileceği hakkında bir tartışma gerçekleştirilmiştir. Herkes ihtiyacı olan kuralları ifade ederek program boyunca yürütülecek çalışmalarda uyulacak grup ilkeleri belirlenmiştir.
- Grup kuralları:
- Oturumlara zamanında gelmek
- Söz alarak konuşmak
- Bütün fikirlere saygı duymak
- Grup üyeleri arasındaki kişisel problemleri oturumlara taşımamak
- Düzenli katılım sağlamak
- Biri konuşurken onu bölmeden dinlemek
- Kötü söz söylemeden konuşmak
Sınav kaygısıyla baş etme becerilerini geliştirme programı oturumları:
- Birinci oturumun amacının kaygı ile sınav kaygısı kavramlarını daha yakından tanımak ve kaygı ile başarı arasındaki ilişkiyi birlikte fark etmeye çalışmak, daha sonra gerginlik ve endişe duyan bir kişide ortaya çıkan bazı bedensel belirtilerin neler olabileceği konuları üzerinde durulmuştur.
- İkinci oturumda sınav anında ve sınava hazırlanırken bedenlerinde meydana gelen değişikliklerin stresle ilişkisini fark etme, kaygıyla baş etmeyi kolaylaştıracağı düşünülen “gevşeme tekniği” nin özelliklerini kavrayabilme ve “gevşeme tekniği”ni uygulayabilme üzerine çalışma yürütülmüştür.
- Üçüncü oturumda "verimli ders çalışma yöntemleriyle" ilgili tartışma ve paylaşımlar yapılacağı üzerinde durulmuştur. Çocukların çalışmaya başlama ve çalışmayı sürdürme konusunda yaşadıkları güçlüklerin nedenlerinin neler olabileceği tartışılmış ve dikkat dağınıklığına neden olan paylaşımlar iç nedenler ve dış nedenler olarak iki grupta ele alınarak uygun çalışma ortamının neler olabileceği ile ilgili farkındalık geliştirmelerini kolaylaştırmak amaçlanmıştır.
- Dördüncü oturumda çocukların hayatla ilgili önceliklerini belirlemeleri veya fark etmelerini kolaylaştırmak ve bu amaçlar doğrultusunda zamanı daha iyi kullanabilmeleri için çalışılmıştır. Bu sebeple “gözünde canlandırma” tekniğiyle uzun(on yıllık), orta(bir yıllık) ve kısa(bir aylık) dönemli “Yaşam Hedefleri Listesi” oluşturmaları üzerinde çalışılmıştır. Devamında “Yaşam Hedefleri Listesi” nin gerçekleşmesiyle ilgili planlamanın önemini fark etmeleri amaçlanmış ve her öğrenci kendi amaç-plan cetvelini oluşturmuştur.
- Beşinci oturumda “hikaye tekniği” kullanılarak zamanı verimli kullanmayı güçleştiren nedenler üzerinde durulmuş ve öğrencilerin etkili bir program hazırlamasını kolaylaştırmak amaçlanmıştır.
- Altıncı oturumda "etkin dinleme" ile ilgili geliştirilen bir yöntem olan İFİKAN yöntemi üzerinde durulmuş, hızlı ve etkili okuma tekniği ele alınmıştır.
- Yedinci oturumda etkin okuma konusu ele alınmış ve bu konuda geliştirilen İSOAT tekniği üzerinde çalışılmıştır.
- Sekizinci oturumda bilişsel kurama dayanan “zihinsel düzenleme tekniği” denilen yöntem tanıtılmadan önce; duygu, düşünce ve davranış arasındaki ilişkiyi gösteren A-B-C Modeli tartışılmış ve ilişkinin daha iyi kavranmasını kolaylaştırmak açısından öğrencilerin kendi yaşantılarından örnekler üzerinden birlikte çalışılmıştır. Bu yolla öğrencilerin kaygı seviyesini yükseltenin sınavın kendisi değil, bu olayı değerlendirme biçimleri yani akılcı olmayan düşünce biçimleri olduğu konusunda farkındalık yaşamak amaçlanmıştır.
- Dokuzuncu oturumda ilk olarak bütün oturumların genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Programın amacının, öğrencilerin kendilerine alternatif çözüm yolları bulmaları ve kaygılarını zihinsel ve bedensel olarak kontrol altına alabilmelerini sağlamak olduğu tekrar vurgulanmıştır. Bu amaçlara ne kadar ulaşılıp ulaşılmadığı hep birlikte tartışılmıştır. Öğrenciler kendi alternatif çözümlerini veya yaşadıkları farkındalık deneyimlerini, çözümlerini paylaşmışlardır. Programın güçlü ve etkisiz yönleri konusunda çocuklardan geri bildirimler alınmış ve program sonlandırılmıştır.
Sınav Kaygısını Azaltma Programı Ön Test – Son Test Sonuçları
T-Test
Gruba, 9 haftalık sınav kaygısıyla baş etme beceri programı uygulanmıştır. Bu çalışmaların başında ve sonunda uygulanan testlerin korelasyon puanı güvenirlik için yüksek bulunmuştur. Analiz sonucuna göre, öğrencilerin grup rehberliği çalışması sonrasındaki son test kaygı puanları ortalaması(42,6) çalışma öncesinde uygulanan ön test kaygı puanları ortalamasından(55,6) anlamlı olarak düşük bulunmuştur.
Sonuç olarak testten elde edilen sonuçlara bakıldığında 0,001<0,05 olduğundan öğrencilerin sınav kaygısı düzeylerinde son ölçümler sonrasında anlamlı bir düşüş olduğu söylenebilir.
Olumlu Benlik Geliştirmeyi Destekleme Programı
- Programın adı: Olumlu Benlik Geliştirmeyi Destekleme Programı
- Programın amacı: Sur bölgesinde yaşayan çocuklarla gerçekleştirilen olumlu benlik geliştirme programı toplam 10 oturum şeklinde ve 10 çocukla gerçekleştirilmiştir. Erinlik öncesi dönemdeki çocuklar, gelişimsel görevlerinden olan akademik başarı, başkalarıyla ilişki kurma, soyut düşünme becerisi kazanma ve akran gruplarıyla etkili iletişim alanlarında problemler yaşayabilmektedirler. Bu programla da grup etkileşiminin doğal ve iyileştirici etkilerinden yaralanarak, öğrencilerin bu alanlarda problem yaşayanın sadece kendisi olmadığını görerek karamsarlıktan kurtulmalarını kolaylaştırmak amaçlanmıştır. Çünkü grup rehberliğinin kabul edici atmosferinde öğrenciler sorunlarını ifade ederek sorunlarının çözümsüz veya sadece kendileriyle sınırlı oldukları düşüncesinden bir ölçüde kurtulabilirler. Böylece öğrenciler destekleyici grup atmosferinin etkisiyle yaşadıkları problemleri daha çok kabullenerek, çatışma-çözme becerilerini grup üyelerinin de desteğiyle geliştirebilirler. Bu doğrultuda grup rehberliği programında, ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin benlik kavramı düzeylerini artırma (kendilerini nasıl algıladıkları, ne oldukları ve çevrelerince nasıl algılandıkları) ve problemlerini azaltmasını desteklemek amaçlanmıştır.
- Hedef grup: : “olumlu benlik geliştirmek” programı 4.ve 5. sınıf öğrencilerine dönük olarak gerçekleştirilmiş bir grup rehberliği programıdır. Grup üyeleri İhtiyaç analizi sonuçlarına göre gönüllülük esaslı oluşturulmuştur.
- Kullanılan ölçme araçları: Çocuklar İçin Piers-Harris Benlik Kavramı Ölçeği ön-test ve son- test olarak uygulanmıştır. Çocukların ve ergenlerin kendileriyle ilgili beğendikleri ve beğenmedikleri özelliklerini, başka bir deyişle kendileri hakkında ne düşündükleri ve hissettiklerini değerlendirmek için Piers tarafından geliştirilmiştir. Ölçek, en az ilkokul üçüncü sınıf düzeyinde okuyabilen öğrencilere uygulanabileceği gibi, lise öğrencilerine de uygulanabilecek şekilde düzenlenmiştir.
- Yapılandırma çalışması ve oturumlar:
- Yapılandırma Oturumu: Grup üyelerinin birbirleriyle ve psikolojik danışmanla tanışmalarını kolaylaştıracak bir ısınma oyunuyla oturuma başlanmıştır. Tanışma gerçekleştikten sonra grup oturumlarının ne kadar süreceği ve programın amacı hakkında çocuklara bilgi verilmiştir. Grubun verimliliğini birlikte sağlamak ve kendilerini daha güvende ve rahat hissetmeleri adına grup kurallarının ve ilkelerinin neler olabileceği hakkında bir tartışma gerçekleştirilmiştir. Herkes ihtiyacı olan kuralları ifade ederek program boyunca yürütülecek çalışmalarda uyulacak grup ilkeleri belirlenmiştir.
- Grup kuralları:
- Grup üyelerinin birbirlerine saygılı olması
- Söz alarak konuşmak
- Biri konuşurken sözünü bölmeden dinlemek
- Gruba katkı sağlamak
- Gruba zamanında gelmek
- Gruba konuşmak
- Grup üyeleriyle empati kurmaya çalışmak
- Grup üyeleriyle dalga geçmeden konuşmak
- Grup odasını temiz tutmak
- Grup üyelerinin dış görünüşleriyle dalga geçmeden konuşmak
Olumlu Benlik Geliştirmeyi Destekleme Programı oturumları:
- Birinci oturumda; kendisi ile ilgili yeni bilgileri keşfedebilmesi için çalışılmıştır. Kendisi ile ilgili olumlu(beğendiği) ve olumsuz(beğenmediği) bulduğu yanlarını fark etmesi amaçlanmış ve bu belirlediği yönlerini gerekçelendirebilmesiyle ilgili çalışılmıştır. Grup içinde küçük gruplar oluşturularak bu konuda paylaşım yapmaları desteklenmiştir.
- İkinci oturumda; kendini yetersiz gördüğü durumları kavrayabilme ve nedenlerini anlayabilmesiyle ilgili çalışılmış yetersizlikleriyle ilgili davranışlarının gerçekçi olup olmadığını gerekçeleriyle birlikte açıklayabilmeleri kolaylaştırmak amaçlanmıştır. Öğrencilerle küçük gruplar oluşturulmuş ve grup içinde kendilerini yetersiz gördükleri durumları birbirleriyle tartışarak, grup üyelerinin birbirlerine çözüm yolu bulmalarında yardımcı olmaları için çalışılmıştır. Bu sayede çocuklar buldukları yeni çözüm yollarını yazdıkları bir senaryo ile canlandırmışlardır.
- Üçüncü oturumda; kendini takdir edebilmek için neler yapabileceğini anlayabilmek ve kendini takdir etmenin olumlu yönlerini geliştirme ve sürdürmedeki etkisini kavrayabilmeleri amaçlanmıştır. Bunun için grup etkileşimi ve canlandırma tekniği kullanılmıştır.
- Dördüncü oturumda; olumlu ve olumsuz gördüğü yönleriyle birlikte kendini değerlendirebilme ve kabul etmeyi kolaylaştırmak amaçlanmıştır. Kendini olduğu gibi kabul etmenin değişim veya gelişme isteğini gerçekleştirebilmesini kolaylaştıracağını fark etmesi ile ilgili çalışılmıştır. Yine küçük grup etkileşimleri kullanılmıştır.
- Beşinci oturumda; örnek metin kullanılarak kendini ve başkalarını algılama ile ilgili düşünce ve duygulan kavrayabilmelerini kolaylaştırmakla ilgili çalışılmıştır. Kendini ve başkalarını algılamada düşüncelerini değiştirdiğinde duygularının nasıl farklılaşacağını küçük grupların geliştirdiği senaryolar canlandırılarak kavrayabilmelerini kolaylaştırmak amaçlanmıştır.
- Altıncı oturumda; aile yaşamı ile ilgili ilişkilerini gözden geçirebilme, aile yaşamı ile ilgili problemlerini giderici çözüm önerileri geliştirebilme, aile yaşamı problemlerinin çözümü ile ilgili bir senaryo yazabilme ve çözüm ile ilgili yazdığı senaryoyu diğer grup üyelerinin yardımıyla canlandırabilme konularında çalışılmıştır.
- Yedinci oturumda; okul yaşamı ile ilgili problemlerini gözden geçirebilmelerini destekleyen etkinlikler yapılmıştır. Okul yaşamı ile ilgili problemlerinin oluşmasında etken olan sebepleri kavrayabilme, okul yaşamı ile ilgili problemlerinin oluşmasında etken olan sebepleri giderici yeni çözüm yolları belirleyebilme konuları ele alınmıştır. Daha sonra okul yaşamı problemlerinin çözümleri ile ilgili senaryo yazabilme, okul yaşamı problemlerini giderici çözüm önerileri ile ilgili senaryoyu grup üyelerinin de yardımıyla rol oynayarak gösterebilme üzerinde çalışılmıştır.
- Sekizinci oturumda; arkadaşları ve başkaları ile ilgili problemlerini kavrayabilmelerine ve çözüm geliştirmelerine yardımcı olacak etkinlikler düzenlenmiştir.
- Dokuzuncu oturumda; seçmeyi düşündüğü meslekleri sıralayabilmeleri, seçmeyi düşündüğü mesleklerin gerektirdiği faaliyetleri sıralayabilmeleri, seçmeyi düşündüğü mesleklerin gerektirdiği faaliyetleri yapmaya ne kadar istekli olduğunu fark edebilme ve seçmeyi düşündüğü mesleği elde edebilmek için şimdiden yapması gerekenleri planlayabilme konuları ele alınmıştır.
- Son oturumda ise; programın hedefleri tekrar edilmiş ve bu amaçlara ne kadar ulaşılıp ulaşılmadığı hep birlikte tartışılmıştır. Öğrenciler kendi alternatif çözümlerini veya yaşadıkları farkındalık deneyimlerini, çözümlerini paylaşmışlardır. Programın güçlü ve etkisiz yönleri konusunda çocuklardan geri bildirimler alınmış ve program sonlandırılmıştır.
Atılgan Davranışları Geliştirme Grup Rehberliği
- Programın Adı: Atılgan Davranışları Geliştirme Grup Rehberliği
- Programın Genel Amacı: Sur bölgesinde yaşayan çocuklarla gerçekleştirilen Atılgan Davranışları Geliştirme Grup Rehberliği Programı toplam 8 oturum şeklinde ve 8 çocukla gerçekleştirilmiştir. Anketlerden çıkan sonuçlar ve çocuklarla ilgili diğer yetişkinlerin gözlemleri; bazı çocukların sorunlarını çözmek için saldırganca davranışlarda bulunduğu, saldırganca davranamayan çocukların ise haklarını korumak konusunda çekingen davrandığı ve akran zorbalığına açık hale geldiği yönündedir. Bu sebeplerle ve çocukların da talepleri doğrultusunda bu program gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin, bulundukları ortamlarda, başkalarının haklarına müdahale etmeden ve saldırganca davranışlarda bulunmadan kendi haklarını korumalarını yani atılganca davranışlarda bulunmalarını ve özgüvenlerini geliştirmelerine destek olmak amaçlanmıştır.
- Hedef Grup: Atılgan Davranışları Geliştirme Programı 6.ve 7. sınıf öğrencilerine dönük olarak gerçekleştirilmiş bir grup rehberliği programıdır. Grup üyeleri İhtiyaç analizi sonuçlarına göre ve öfke problemi yaşadığını ifade eden veya haklarını savunmada çekingen davrandığını, daha atılgan davranmaya ihtiyacı olduğunu ifade eden çocuklardan, karma olarak ve gönüllük esaslı oluşturulmuştur.
- Kullanılan ölçme araçları: Rathus tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlaması Voltan (1980) tarafından yapılan Rathus Atılganlık Envanteri oturumlara başlamadan önce ön-test ve oturumlar bittikten sonra da son-test olarak uygulanmıştır.
- Yapılandırma çalışması ve oturumlar:
- Yapılandırma oturumu: Grup üyelerinin birbirleriyle ve psikolojik danışmanla tanışmalarını kolaylaştıracak bir ısınma oyunuyla oturuma başlanmıştır. Tanışma gerçekleştikten sonra grup oturumlarının ne kadar süreceği ve programın amacı hakkında çocuklara bilgi verilmiştir. Grubun verimliliğini birlikte sağlamak ve kendilerini daha güvende ve rahat hissetmeleri adına grup kurallarının ve ilkelerinin neler olabileceği hakkında bir tartışma gerçekleştirilmiştir. Herkes ihtiyacı olan kuralları ifade ederek program boyunca yürütülecek çalışmalarda uyulacak grup ilkeleri belirlenmiştir.
- Grup kuralları:
- Gruba zamanında gelmek
- Küfürsüz konuşmak
- Sessiz olmak
- Söz alarak konuşmak
- Biri konuşurken onu bölmeden dinlemek
- Gruba konuşmak
- Gruba katılım göstermek
- Grupla ilgilenmek
- Grup üyelerine ve fikirlerine saygı göstermek
- Diğer grup üyeleriyle dalga geçmeden konuşmak.
Atılgan Davranışları Geliştirme Grup Rehberliği Program oturumları
- Birinci oturumda; grup üyeleriyle atılgan, çekingen ve saldırgan davranışların farkını anlamak ve ayırt etmeleri sağlamayı kolaylaştırmak için canlandırma çalışmaları yapılmıştır.
- İkinci oturumda; sözsüz davranışların ne olduğu ve atılgan, çekingen ve saldırgan sözsüz davranışların ve mesajların farkına varmak ele alınmış ve canlandırma çalışmaları yapılmıştır.
- Üçüncü oturumda; çocukların, atılgan, çekingen ve saldırgan davranışları küçük kartlara yazılı olayları rol yaparak daha iyi tanımaları ve ayırt etmelerini sağlamak amacıyla çalışılmıştır. Ayrıca, Aşağı Bastırma (Push-Down) Alıştırması ile öğrencilere, eğer kendileri izin vermezse, karşısındakinin onu ezemeyeceği, haklarını ihlal edemeyeceği fikrini vermek amaçlanmıştır.
- Dördüncü oturumda; atılganca iltifat etmeyi ve iltifata olumlu karşılık vermek, üyelerin ben zamirini kullanarak kendileri hakkında konuşmaya teşvik etmek ve çocukların her birinin kendi yaşamlarında nelere “hayır” diyemediklerinin ve kendilerince “hayır” demenin güç olduğu ortamların saptanması ve farkına varmalarını kolaylaştırmak için çalışılmıştır.
- Beşinci oturumda; atılganca ricada bulunmayı ve ricayı reddetmede üyelerin kendi eksikliklerini görmeleri, üyelerin birbirleri hakkındaki olumlu ve olumsuz duygu ve düşünceleri doğrudan doğruya birbirlerine söylemelerini ve olumsuz duygu ve düşünceleri hoşgörüyle karşılamaları konularında rol oynama tekniğiyle çalışılmıştır.
- Altıncı oturumda; ben dili ve sen dilinin farkını anlamayı kolaylaştırmak ve ben dili ve sen dilinin farkının rol yapma aracılığıyla grup ortamında deneyimleme olanağı sağlamak.
- Yedinci oturumda; üyelerin atılganca davranmalarını engelleyen gerçek dışı düşüncelerini fark etmelerini kolaylaştırmak konusu ele alınmıştır.
- Son oturumda ise; programın hedefleri tekrar edilmiş ve bu amaçlara ne kadar ulaşılıp ulaşılmadığı hep birlikte tartışılmıştır. Öğrenciler kendi alternatif çözümlerini veya yaşadıkları farkındalık deneyimlerini, çözümlerini paylaşmışlardır. Programın güçlü ve etkisiz yönleri konusunda çocuklardan geri bildirimler alınmış ve program sonlandırılmıştır.
Atılgan Davranışları Geliştirme Programı Ön Test – Son Test Sonuçları
T-Test
Grupla, 8 haftalık atılganlık beceri programı çalışılmıştır. Bu çalışmaların başında ve sonunda uygulanan testlerin korelasyon puanı güvenirlik için yüksek bulunmuştur. Analiz sonucuna göre, öğrencilerin grup rehberliği çalışması sonrasındaki son test atılganlık puan ortalaması (20,7500) çalışma öncesinde uygulanan ön test atılganlık puanları ortalamasından (5,8750) anlamlı olarak yüksek bulunmuştur.
Sonuç olarak testten elde edilen sonuçlara bakıldığında öğrencilerin atılganlık düzeylerinde son ölçümler sonrasında anlamlı bir yükseliş olduğu söylenebilir.